مفهوم عمل نیک و عمل زشت

مفهوم عمل نیک و عمل زشت

خطبة الجمعة القادمة لوزراة الأوقاف المصرية والخطبة المسموعة باللغة الفارسية : مفهوم العمل الصالح والعمل السيء ، بتاريخ 28 فبراير 2020 م ، 4 من رجب 1441 هـ .

video

ستایش مخصوص ذات خدایی که پروردگار جهانیان است، همان ذاتی که در قرآن کریم می فرماید: ﴿مَّنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا فَلِنَفۡسِهِۦۖ وَمَنۡ أَسَآءَ فَعَلَيۡهَاۗ وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّٰمٖ لِّلۡعَبِيدِ﴾ «هر کس‌که کار شایستۀ انجام دهد، پس به سود خود اوست، و هر کس بدی کند، پس به زیان اوست، و پروردگار تو هرگز به بندگان ستم نمی‌کند»، گواهی می دهم که نیست معبود برحق جز الله یکتای بی همتا، و گواهی می دهم که سردار و پیامبر ما حضرت محمد صلی الله علیه وسلم بنده و فرستاده خداست، همان پیامبری که از پروردگارش چنین حکایت می کند: «… ای بندگانم! جز این نیست که اعمال هریک شما را برای تان بر می شمارم، سپس پاداش آنرا برای تان پوره می دهم، پس کسی که پاداش خوبی به دست آورد پس باید شکر خدا را به جا آورد، و کسی که غیر از این بود -یعنی کیفری بدی به دست آورد- پس تنها باید نفس خود را ملامت کند»، بار خدایا! بر او و بر همه آل و اصحاب او و بر پیروان راستین شان درود، رحمت، سلامتی و برکت نازل فرما.
اما بعد!
خداوند متعال انسان را گرامی داشته است، چون او را با دستان بلاکیف خویش به زیبا ترین صورت آفریده، و از روح خود در او دمیده است، و او را با دادن عقل متمیز ساخته است، و به فرشتگان دستور داده تا به سجده تعظیم نمایند، و همه آنچه در جهان هستی است را برای او مسخر نموده است، و او را بر بسیاری از مخلوقاتش برتری داده است، طوری که در قرآن کریم می فرماید: ﴿وَلَقَدۡ كَرَّمۡنَا بَنِيٓ ءَادَمَ وَحَمَلۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ وَرَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَفَضَّلۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ كَثِيرٖ مِّمَّنۡ خَلَقۡنَا تَفۡضِيلٗا﴾ «و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم، و آن‌ها را در خشکی و دریا (بر مرکبها) حمل کردیم، و از انواع (روزیهای) پاکیزه به آن‌ها روزی دادیم، و آن‌ها را بر بسیاری از موجوداتی که آفریده‌ایم؛ چنانکه باید برتری بخشیدیم»، چون انسان امانت خیلی سنگینی به عهده دارد که وقتی این امانت به آسمانها و زمین و کوه ها پیشکش شده همه آنها از تحمل آن ابا ورزیدند و برآن مشفق بودند؛ همانا این امانت امانت تکلیف است که تقاضای کار و تلاش را دارد، و همچنین در ضمن عبادات فرضی امانت اعمار زمین نیز به عهده انسان است، طوری که خداوند متعال می فرماید: ﴿فَإِذَا قُضِيَتِ ٱلصَّلَوٰةُ فَٱنتَشِرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَٱبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِ ٱللَّهِ وَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا لَّعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ﴾ «پس هنگامی‌که نماز پایان یافت، (برای کسب رزق و روزی) در زمین پراکنده شوید، و از فضل الله طلب کنید، و الله را بسیار یاد کنید تا رستگار شوید».
پس باید مسلمان بداند هرآنچه از اعمالی را که در زندگی خویش انجام می دهد در میزان نیکیها و بدی هایش گذاشته می شود، خداوند می فرماید: ﴿فَمَن يَعۡمَلۡ مِثۡقَالَ ذَرَّةٍ خَيۡرٗا يَرَهُۥ٧ وَمَن يَعۡمَلۡ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ شَرّٗا يَرَهُ﴾ «پس هرکس به‌اندازۀ ذرۀ کار نیک انجام داده باشد (پاداش) آن را می‌بیند(7) و هرکس به‌اندازۀ ذرۀ کار بد کرده باشد، (کیفر) آن را می‌بیند»، و در آیت دیگری می فرماید: ﴿يَوۡمَ تَجِدُ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا عَمِلَتۡ مِنۡ خَيۡرٖ مُّحۡضَرٗا وَمَا عَمِلَتۡ مِن سُوٓءٖ تَوَدُّ لَوۡ أَنَّ بَيۡنَهَا وَبَيۡنَهُۥٓ أَمَدَۢا بَعِيدٗاۗ وَيُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥۗ وَٱللَّهُ رَءُوفُۢ بِٱلۡعِبَادِ﴾ «روزی‌که هر کس آنچه را از خیر و نیکی انجام داده، و آنچه از بدی مرتکب شده، حاضر شده می‌یابد و آرزو می‌کند، ای کاش میان او و آن (کارهای بد) فاصله‌ای دور بود، و الله شما را از (کیفر) خودش بر حذر می‌دارد، و (در عین حال) الله به بندگان مهربان است»، و مفهوم عمل شامل: هرآنچه از گفتار و کرداری می شود که انسان انجام می دهد، و در عمل صالح شرط است که باید خالص به راه خداوند متعال باشد و به اتقان انجام داده شود، خداوند می فرماید: ﴿وَمَآ أُمِرُوٓاْ إِلَّا لِيَعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ حُنَفَآءَ وَيُقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُواْ ٱلزَّكَوٰةَۚ وَذَٰلِكَ دِينُ ٱلۡقَيِّمَةِ﴾ «و آنان فرمان نیافتند جز اینکه الله را بپرستند در حالی‌که دین خود را برای او خالص گردانند (و از شرک و بت برستی) به توحید (و دین ابراهیم) روی آورند و نماز را بر پا دارند و زکات را بپردازند، و این است آیین راستین و مستقیم» و پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: «خداوند دوست می دارد وقتی یکی از شما عملی را انجام می دهد باید به طور درست و وجه احسن انجام بدهد».
و بدون تردید مفهوم عمل صالح در اسلام خیلی واسع است، شامل فرایض خداوند همچون نماز، روزه، حج، زکات ذکر و امثال آن می شود، پس این اساسات اسلام است که باید مسلمان آنرا انجام بدهد، چون خداوند متعال می فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱرۡكَعُواْ وَٱسۡجُدُواْۤ وَٱعۡبُدُواْ رَبَّكُمۡ وَٱفۡعَلُواْ ٱلۡخَيۡرَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ﴾ «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! رکوع کنید، و سجده کنید، و پروردگارتان را بپرستید، و کار نیک انجام دهید باشد که رستگار شوید»، و در آیت دیگری می گوید: ﴿وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ﴾ «و نماز را بر پا دارید و زکات را بدهید، و پیامبر (الله) را اطاعت کنید، تا شما مورد رحمت قرار گیرید»، و پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: «پاکی بخش ایمان است، و گفتن: “الحمد لله” میزان را مملو می سازد، و گفتن: “سبحان الله والحمد لله” مابین آسمانها و زمین را مملو می سازد، و نماز نور است، و صدقه دادن حجت، و صبر روشنایی است، و قرآن برای تو یا علیه تو حجت است، همه مردم در صبح می روند پس برخی آنان خود را می فروشند و برخی خویش را آزاد می سازد و برخی دیگری خود را در عذاب و خطر میاندازد».
وبرخی از اعمال نیک که باید مسلمان به آن مزین باشد: راستگویی، نیک گفتاری و افشای سلام و غیر از اینها که باعث الفت گرفتن دیگران به انسان می شود است، خداوند می فرماید: ﴿وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُواْ ٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُۚ﴾ «و به بندگانم بگو: (با یکدیگر) سخنی بگویند که آن بهترین باشد»، و پیامبر صلی الله علیه وسلم می گوید: «همانا محبوبترین شما نزد من همانهایی اند که اخلاق نیک دارند و کسانی که الفت می گیرند و الفت گرفته می شوند…»، و حالت مسلمان را چنین بیان می کند: «سوگند به ذاتی که جان محمد به دست اوست، همانا مسلمان مانند زنبور عسل است؛ پاک می خورد، و پاک می گذارد، وقتی بیفتد نه می شکند و نه فاسد می شود».
و عمل نیک مخصوص حالات مشخص نیست؛ بلکه هرآنچه می باشد که ارزشهای انسانی را متحقق بسازد و در ساختار مجتمع همبسته سهم بگیرد، و ارزشهای تسامح و محبت و مهربانی را بلند نماید، پس همه اینها عمل نیک است، طوری که اسلام کار کردن انسان برای خود کفایی و دوری از حرام و کسب روزی برای خود و فرزندان از عرق جبین را عمل نیکو قرار داده و برآن پاداش نیکو می دهد، طوری که آنرا پیامبر صلی الله علیه وسلم نوعی خروج درراه خدا دانسته است، چون روزی مردی از نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم گذشت، اصحاب رضی الله عنهم وقتی نشاط و فعالیت او را دیدند گفتند: ای رسول خدا! کاش این مرد در راه خدا می بود، پس پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «اگر این آدم برای روزی دادن فرزندان صغیرش برآمده باشد در راه خدا است، و اگر برای خدمت والدین بزرگ سن خود برآمده باشد درراه خداست، و اگر برای نفس خود برآمده باشد تا خویشتن را بینیاز بسازد و باعفت باشد درراه خداست، ولی اگر برای ریا کاری و فخر فروشی برآمده باشد پس در راه شیطان است».
و پیامبر صلی الله علیه وسلم برای ما بهترین الگو و سرمشق است؛ چون خودش شخصا کار می کرد، و در خدمت اهلش بود، مادر مؤمنان حضرت عایشه صدیقه رضی الله عنها می گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم کفش خود را رنگ می کرد و لباس خویش را می دوخت، همچون دیگران در خانه خود کار می کرد، و پیامبر صلی الله علیه وسلم در حدیثی می فرماید: «بهترین شما کسی است که برای اهل بیت خود بهتر باشد، و من بهترین شما برای اهل بیتم هستم».
و برخی دیگری از عمل صالح هرآنچیزی می باشد که انسان به دیگران نفع برساند، کم باشد این نفع یا زیاد، مادی باشد یا معنوی، خداوند متعال می فرماید: ﴿لَّا خَيۡرَ فِي كَثِيرٖ مِّن نَّجۡوَىٰهُمۡ إِلَّا مَنۡ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوۡ مَعۡرُوفٍ أَوۡ إِصۡلَٰحِۢ بَيۡنَ ٱلنَّاسِۚ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ ٱبۡتِغَآءَ مَرۡضَاتِ ٱللَّهِ فَسَوۡفَ نُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا﴾ «در بسیاری از (در گوشی و) نجواهای‌شان خیری نیست، مگر که (با این کار) امر به صدقه دادن یا کار نیک، یا اصلاح در میان مردم کند و هر کس برای خشنودی الله چنین کند، به زودی پاداش بزرگی به او خواهیم داد»، و پیامبر صلی الله علیه وسلم می گوید: «هرکس سواریِ اضافه ای دارد، آن را به کسی بدهد که مرکبی ندارد؛ و هرکس آذوقه (توشه ی) اضافی دارد، آن را به کسی بدهد که بی توشه است»، و پیامبر صلی الله علیه وسلم بر کارهای نیکی بسیاری تشویق نموده است طوری که می فرماید: «به راستی دروازه های خیر بسیار است: همچون تسبیح، تحمید، تکبیر، تهلیل، امر به معروف، نهی از منکر، دور کردن اشیای مضر از سر راه، شنواندن کر، راهنمایی نابینا، دلالت کردن کسی که برای نیازی دلالت می خواهد، رفتن با هر دو با برای کمک کسی که فریاد می زند و کمک می خواهد، و گرفتن بازوی کسی که ضعیف و ناتوان است، پس همه اینها صدقه تو برای خودت است»، و همه اینها از قبیل اعمال نیک اند.
و برخی دیگری از اعمال نیک: ساختار و اصلاح و آبادانی است، چون دید اسلام پیرامون هر عملی که در ساختار مجتمع سهم می گیرد دید احترام و توقیر است، در قرآن کریم تقریبا سه صد و شصت آیت موجود است که همه پیرامون کار و تلاش سخن می گوید، و خداوند برای ما نمونه های از کسانی ذکر نموده که اعمال نیک انجام می دادند، چنانچه می فرماید: ﴿هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ وَٱسۡتَعۡمَرَكُمۡ فِيهَا﴾ «او شما را از زمین پدید آورد، و شما را در آن به آباد کردنش گمارد»، این امر تأکید می کند که برای کسانی که مشغول اعمال کشاورزی، صنعت و بازرگانی هستند به اندازه تلاش و کارشان برای شان پاداش بزرگ داده می شود، طوری که می فرماید: ﴿وَأَنزَلۡنَا ٱلۡحَدِيدَ فِيهِ بَأۡسٞ شَدِيدٞ وَمَنَٰفِعُ لِلنَّاسِ﴾ «و آهن را نازل کردیم که در آن نیروی سخت و منافعی برای مردم است»، همچنین برای کسانی پاداش بزرگ است که مشغول اعمال همچون ساختن کشتی‌ها هستند، چنانچه می فرماید: ﴿فَأَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡهِ أَنِ ٱصۡنَعِ ٱلۡفُلۡكَ بِأَعۡيُنِنَا وَوَحۡيِنَا﴾ «پس به او وحی کردیدم که: به دیدگان ما و به وحی ما کشتی را بساز»، پیرامون صنعت لباس می فرماید: ﴿وَمِنۡ أَصۡوَافِهَا وَأَوۡبَارِهَا وَأَشۡعَارِهَآ أَثَٰثٗا وَمَتَٰعًا إِلَىٰ حِينٖ﴾ «و از پشم‌هایش و کرک‌هایش و مو‌هایش اثاثیه (خانه) و متاع (و اسباب و وسایل زندگی) تا مدت معینی (برای‌تان) قرار داد»، پیرامون ساختار پوست می فرماید: ﴿وَجَعَلَ لَكُم مِّن جُلُودِ ٱلۡأَنۡعَٰمِ بُيُوتٗا تَسۡتَخِفُّونَهَا يَوۡمَ ظَعۡنِكُمۡ وَيَوۡمَ إِقَامَتِكُمۡ﴾ «و از پوست چهار پایان (نیز) برای شما خانه‌هایی (= خیمه‌هایی) قرار داد که آنرا در روز کوچ کردن‌تان و روز اقامت‌تان سبک می‌یابید (و به آسانی آنرا جا بجا می‌کنید)».
و اعمال نیک تنها مخصوص آنچه نیست که نفعش به مردم می رسد؛ بلکه افزون برآن شامل اشیای دیگری نیز می‌شود که نفع آن بر حیوانات و جمادات می رسد، چون وقتی پیامبر صلی الله علیه وسلم بر شتر لاغری گذشت، گفت: درباره این حیوانات بی زبان از خدا بترسید، به صورت نیک و درست سوار شوید و به صورت نیک بگذارید»، و در حدیث دیگری می فرماید: «مردی را در بهشت دیدم که در حال گردش بود چون درختی را به خاطر اذیت کردن مردم از سر راه قطع نموده بود».
اما بد کاری و زشت کرداری؛ شامل هر کاری می شود که باعث خشم و غضب خداوند می گردد، و انسان را از دایره اصلاح به دایره فساد می کشاند، و از عبادات فرضی دورش می سازد و به زشتی ها و منکرات همچون نافرمانی پدر و مادر و تجاوز بر اموال و آبروی مردم نزدیک می گرداند، مانند: مسئولیت نشناسی انسان در قبال خانواده اش، تقصیر و کوتاهی در تربیت فرزندانش، و اهتمام ندادن به تربیت سالم آنها، خداوند می فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ وَأَهۡلِيكُمۡ نَارٗا﴾ «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! خودتان و خانوادۀ‌تان را از آتش دوزخ نگه دارید»، و پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: «همین گناه انسان را کافیست که زیر دستان خود را ضایع بسازد (آنها را تربیت درست نکند)».
و برخی دیگری از بد کاری: فساد کردن در روی زمین است، با نشر کردن افکار ویران گر، شایعه های دورغین و ترویع انسانهای بی گناه، خداوند می فرماید: «﴿وَلَا تُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ بَعۡدَ إِصۡلَٰحِهَا﴾ «و در زمين، پس از اصلاح آن فساد نکنيد»، و در آیت دیگری می فرماید: ﴿إِنَّمَا جَزَٰٓؤُاْ ٱلَّذِينَ يُحَارِبُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَسۡعَوۡنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوٓاْ أَوۡ يُصَلَّبُوٓاْ أَوۡ تُقَطَّعَ أَيۡدِيهِمۡ وَأَرۡجُلُهُم مِّنۡ خِلَٰفٍ أَوۡ يُنفَوۡاْ مِنَ ٱلۡأَرۡضِۚ ذَٰلِكَ لَهُمۡ خِزۡيٞ فِي ٱلدُّنۡيَاۖ وَلَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ﴾ «سزای کسانی‌که با الله و پیامبرش می‌جنگند، و در زمین به فساد می‌کوشند، فقط این است که کشته شوند، یا به دار آویخته شوند، یا دست (راست) و پای (چپ) آن‌ها بعکس یکدیگر بریده شود، و یا از سر زمین خود تبعید گردند، این رسوایی آن‌ها در دنیاست، و در آخرت عذاب بزرگی خواهند داشت»، و پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: «بهترین شما کسی است که از او امید خیر برده می شود و از شر او دیگران در امان هستند، و بدترین شما کسی است که از او امید خیر برده نمی شود و مردم از شرارت او در امان نیستند»، و برخی دیگری از زشتی ها: ایجاد ضرر و اذیت در راهها است، این کار گناه بزرگ است، چون پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: «در اسلام ضرر و ضرار نیست»، و در حدیث دیگری می گوید: «کسی که باعث اذیت مسیر مسلمانان شود نفرین آنها بر او واجب می شود».
و برخی دیگری از زشت کاری ها: آنچه است که باعث ایجاد کینه و نفرت میان مردم می شود، و آنها را مادی و معنوی اذیت می کند، مانند: غیبت، سخن‌چینی، مسخره و استهزا، یاد کردن با القاب بد، دشنام دادن و زشت گفتن و غیر از اینها از مفاهیم زشتی که اسلام منع نموده، و منافی اخلاق و فطرت سلیم می باشد، پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: «منفور ترین شما نزد من کسی است که میان مردم سخن‌چینی می کند و میان دوستان جدایی ایجاد می کند».
أقولُ قولِي هذَا ، وأستغفرُ اللهَ لِي ولكُمْ
ستایش مخصوص ذات خدایی که پروردگار جهانیان است، گواهی می دهم که نیست معبود برحق جز الله یکتای بی همتا، و گواهی می دهم که سردار و پیامبر ما حضرت محمد صلی الله علیه وسلم بنده و فرستاده خداست، بار الها! بر او، بر آل و اصحاب او بر پیروان راستی آنها درود، رحمت، سلامتی و برکت نازل فرما.
برادران مسلمان!
به راستی هر عملی را که انسان انجام می دهد آثار و نتایج آن در دنیا و آخرت بر صاحبش بر می گردد، برخی از آثار عمل نیک: زندگی پاک و زیبا در دنیا و آخرت، چون خداوند می فرماید: ﴿مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَنُحۡيِيَنَّهُۥ حَيَوٰةٗ طَيِّبَةٗۖ وَلَنَجۡزِيَنَّهُمۡ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ﴾ «هر کسی‌که کار شایسته‌ای انجام دهد، (خواه) مرد باشد یا زن، در حالی‌که مؤمن است، او را به حیاتی پاک زنده می‌داریم، و مسلماً پاداش‌شان را به (حسب) بهترین اعمالی که انجام می‌دادند؛ به آن‌ها می‌دهیم»، و برخی دیگر از ثمار اعمال نیک: استمرار پاداش پس از مرگ است، پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: «هفت عملی است که پاداش آنها پس از وفات صاحبش که در قبر است بر او می رسد: کسی که علم مفیدی بیاموزد و سپس به دیگران بیاموزاند، یا دریا و نهری حفر نماید، یا چاهی بکند، یا درخت خرمایی غرس نماید، یا مسجدی بسازد، یا مصحفی به میراث بگذارد، یا فرزندی به جا بگذارد که بعد از وفاتش به حق او دعا نماید»، و برخی دیگر از فواید عمل نیک: اعمال نیک کفاره گناهان می باشد و گناه را به ثواب تبدیل می سازد، خداوند متعال می فرماید: ﴿وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنۡهُمۡ سَيِّ‍َٔاتِهِمۡ وَلَنَجۡزِيَنَّهُمۡ أَحۡسَنَ ٱلَّذِي كَانُواْ يَعۡمَلُونَ﴾ «و کسانی‌که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، قطعاً گناهان‌‌شان را از آنان می‌زداییم، و آنان را به بهترین اعمالی‌که انجام می‌داند، پاداش می‌دهیم»، و برخی دیگر آن: پاداش بزرگ و همنشینی با پیامبران، صدیقان و شهیدان است، خداوند می فرماید: ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ كَانَتۡ لَهُمۡ جَنَّٰتُ ٱلۡفِرۡدَوۡسِ نُزُلًا﴾ «بی‌گمان کسانی‌که ایمان آورده‌اند و کار‌های شایسته انجام دادند، باغ‌های (بهشت) برین محل پذیرائی آنان خواهد بود»، و در آیت دیگری می فرماید: ﴿وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّ‍ۧنَ وَٱلصِّدِّيقِينَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَٱلصَّٰلِحِينَۚ وَحَسُنَ أُوْلَٰٓئِكَ رَفِيقٗا﴾ «و کسی‌که الله و پیامبر را اطاعت کند (روز قیامت) همنشین کسانی خواهد بود که الله بر آنان انعام نموده‌است، از پیامبران، و صدیقان و شهدا و صالحان، و اینان چه نیکو رفیقانی هستند».
و همانطوری که اعمال نیک دارای فواید است، کارهای زشت نیز دارای آثاری می باشد که در دنیا و آخرت بر صاحبش بر می گردد، برخی از آثار کارهای زشت: گمراهی، سردرگمی و گیجی است، خداوند می فرماید: ﴿أَفَمَن زُيِّنَ لَهُۥ سُوٓءُ عَمَلِهِۦ فَرَءَاهُ حَسَنٗاۖ فَإِنَّ ٱللَّهَ يُضِلُّ مَن يَشَآءُ وَيَهۡدِي مَن يَشَآءُۖ﴾ «آیا کسی‌که کردار بدش برای او آراسته شده، پس آن را نیک (و زیبا) می‌بیند (همانند کسی است که چنین نیست؟) پس بی‌گمان الله هر کس را که بخواهد گمراه می‌سازد و هر کس را که بخواهد هدایت می‌کند»، و برخی دیگر آن: زندگی پریشان و غیر مستقر است، خداوند متعال می فرماید: ﴿وَمَنۡ أَعۡرَضَ عَن ذِكۡرِي فَإِنَّ لَهُۥ مَعِيشَةٗ ضَنكٗا وَنَحۡشُرُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَعۡمَىٰ﴾ «و کسی‌که از یاد من روی گردان شود، پس بی‌گمان زندگانی (سخت و) تنگی خواهد داشت، و روز قیامت او را نابینا بر انگیزیم»، و برخی دیگر از آثار کار بد: مصیر بد در روز قیامت است، خداوند می فرماید: ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ يَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ ظُلۡمًا إِنَّمَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ نَارٗاۖ وَسَيَصۡلَوۡنَ سَعِيرٗا﴾ «بی‌گمان کسانی‌که اموال یتیمان را به ستم می‌خورند، جز این نیست که آتش را در شکم خود (فرو می‌برند و) می‌خورند، و به زودی به آتشی برافروخته درآیند».
پس چه خوب می شود تا ما به همه این اعمال نیک و مفید چنگ بزنیم، و از هر کار زشت و ناپسند و مضر دوری نماییم، و در راه حق با یکدیگر کمک کنیم، خداوند می فرماید: ﴿وَٱلۡعَصۡرِ١ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَفِي خُسۡرٍ٢ إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلۡحَقِّ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلصَّبۡرِ﴾ «سوگند به عصر(1) که انسان در (خسران و) زیان است(2) مگر کسانی‌که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته انجام داده‌اند، و یکدیگر را به حق سفارش نموده، و یکدیگر را به صبر سفارش کرده‌اند».
یا الله، از تو انجام امور خیر و ترک منکرات و دوست داشتن بینوایان را می خواهیم، و برای ما اخلاص و قبول اعمال را نصیب بگردان، مصر و همه کشورهای اسلامی را از هر بدی حفظ نما.

_____________________________

للإطلاع علي قسم خطبة الجمعة

تابعنا علي الفيس بوك

الخطبة المسموعة علي اليوتيوب

للإطلاع علي قسم خطبة الجمعة باللغات

للإطلاع ومتابعة قسم خطبة الأسبوع

للمزيد عن أخبار الأوقاف

للمزيد عن أسئلة امتحانات وزارة الأوقاف

للمزيد عن مسابقات الأوقاف